2
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه لرستان
3
کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی.
چکیده
شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار بهرغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارشهای سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با رویکرد تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانهای با استناد به متون سفرنامهای و اهتمام به شاخصهای شکلی و محتوایی در صدد ارائه تصویری از صور کالبدی شهر در عصر ناصری از دیدگاه سیاحان غربی است. در این پژوهش با ارائه صور گوناگون ساختار کالبدی شهر عصر ناصری، چگونگی انتقال عناصر سازهای غرب به ایران در ابتدای سلطنت وی مطرح شده است، پدیدهای که به تدریج ابتدا به تحولات محتوایی شهر و سرانجام به تحولات کالبدی آن انجامید. یافته پژوهش نشان داده که شهر ایرانی این عصر با تحولات فضای کالبدی و محتوایی همراه شده است. تحولات کالبدی آن درونمایه تجدد غرب را به همراه داشته و عناصر محتوایی آن متأثر از مکتب تهران بوده است و سرانجام به دوران انقطاع تاریخی در شهرسازی ایرانی- اسلامی رسیده است.
ثواقب, جهانبخش, هادی, معصومه, مشکانی, لیلا. (1395). ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی. تاریخ ایران اسلامی, 4(2), 63-96.
MLA
جهانبخش ثواقب; معصومه هادی; لیلا مشکانی. "ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی". تاریخ ایران اسلامی, 4, 2, 1395, 63-96.
HARVARD
ثواقب, جهانبخش, هادی, معصومه, مشکانی, لیلا. (1395). 'ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی', تاریخ ایران اسلامی, 4(2), pp. 63-96.
VANCOUVER
ثواقب, جهانبخش, هادی, معصومه, مشکانی, لیلا. ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی. تاریخ ایران اسلامی, 1395; 4(2): 63-96.
)